چگونه بازاریابی مؤثر برای کسب و کار خود طراحی کنیم؟
بیایید در این مقاله به برنامه بازاریابی یا Marketing Plan پرداخته و بررسی کنیم که چگونه این طرحها میتوانند به بهبود کسب و کار شما کمک کنند. اینجا ما عمدتاً به بازاریابی دیجیتال میپردازیم، اما میتوانید مفاهیم و استراتژیهای ارائه شده را در تمامی بخشهای بازاریابی مورد استفاده قرار دهید.
تعریف طرح بازاریابی: طرح بازاریابی یک نقشه راه استراتژیک است که کسب و کارها برای سازماندهی، اجرا و پیگیری استراتژی بازاریابی خود در یک دوره زمانی مشخص از آن استفاده میکنند. این برنامهها شامل استراتژیهای بازاریابی جداگانه برای تیمهای بازاریابی مختلف در سراسر شرکت هستند، اما همه به یک هدف کلی کار میکنند. برای مطالعه مقاله استراتژی های موفق در سرمایه گذاری کلیک کنید.
هدف طرح بازاریابی: هدف اصلی یک طرح بازاریابی، سازماندهی تاکتیکها و استراتژیهای بازاریابی به صورت منظم است. این کار به شما کمک میکند تا در مسیر صحیح قرار بگیرید و بتوانید موفقیت کمپینهای خود را بهتر اندازهگیری کنید.
نوشتن یک برنامه بازاریابی: ایجاد یک برنامه بازاریابی یا مارکتینگ پلن به شما کمک میکند تا به هدف هر کمپین، هدفهای خریداران، بودجه، تاکتیکها و موارد قابل انجام قبل از اجرای آنها فکر کنید. این اطلاعات جمعآوری شده به شما کمک میکند که به راحتی مسیر پیگیری کمپینها را مشخص کنید و موفقیت استراتژی خود را اندازهگیری کنید.
اهمیت برنامه بازاریابی: چرا باید برای بازاریابی برنامهریزی کنیم؟
در دنیای امروزی، ایجاد و اجرای یک برنامه بازاریابی از اهمیت بسیاری برخوردار است. در واقع، بدون یک برنامه بازاریابی موثر، امکان جذب مخاطبان و تبدیل آنها به مشتریان واقعی در دنیای دیجیتال بهسختی امکانپذیر است. این برنامه نه تنها برای استراتژیهای بازاریابی درونگرا مانند استفاده از شبکههای اجتماعی، بازاریابی محتوا، بازاریابی ایمیلی و بهینهسازی موتورهای جستجو، بلکه برای تمامی ابعاد بازاریابی شرکت اساسی است.
شاید شما به عنوان یک فرد در یک شرکت بزرگ مشغول به کار هستید و وظیفه دارید تا برنامه بازاریابی سال آینده را طراحی و اجرا کنید. یا شاید شما کارآفرینی هستید که در حال راهاندازی کسبوکار خودتان هستید و نیاز به یک برنامه بازاریابی جامع دارید. حتی ممکن است سابقه کاری طولانی در حوزه مارکتینگ داشته باشید اما به تازگی به این نتیجه رسیدهاید که باید برنامه بازاریابیتان را بازنگری کنید. در هر صورت، برنامه بازاریابی شما اساسی برای موفقیت در آینده است و به شما کمک میکند نتایج قابل اندازهگیری و مطلوبی در کسب و کار خود داشته باشید.
به طور کلی، برنامه بازاریابی شما شامل استراتژیها، تاکتیکها، و فرآیندهای مشخصی است که به شما کمک میکند تا به دقت مشخص کنید که چه کارهایی باید انجام دهید، چگونه باید آنها را انجام دهید، و به چه هدفی دنبالهروی کنید. به علاوه، با داشتن یک برنامه بازاریابی موثر، شما قادر خواهید بود تا انواع مختلفی از فعالیتهای تبلیغاتی و پروموشنی خود را به بهترین شکل ممکن انجام دهید.
ساختار برنامه بازاریابی
برای ایجاد یک برنامه بازاریابی قوی و موثر، لازم است به موارد زیر توجه کنید که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت:
- دفتر مرکزی، بیانیهی اهداف و رسالت کاری، تیم بازاریابی و غیره:
- معرفی دفتر مرکزی و تیم بازاریابی شما به همراه بیانیه اهداف و رسالت کاری کسب و کار.
- مقدمه/ اهداف:
- بیان اهداف کلی که میخواهید با برنامه بازاریابی خود برسید و توضیح برنامههای انجام شده برای رسیدن به این اهداف.
- تحلیل رقابتی:
- بررسی رقبا و شناسایی نقاط قوت و ضعف آنها.
- تحلیل SWOT:
- شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدهای داخلی و خارجی کسب و کار.
- بازار هدف:
- تعیین دقیق بازار و مخاطبی که میخواهید به آنها محصول یا خدمات خود را معرفی کنید.
- چرخهی خرید:
- بررسی رفتار مشتریان، نحوه خرید، و زمانی که خرید انجام میدهند.
- پیشنهاد فروش منحصر به فرد:
- شرح دادن نقاط قوت محصول یا خدمات شما در مقایسه با رقبا.
- برند:
- توضیح برند شما در حال حاضر و اهدافی که برای آن دارید.
- وبسایت:
- برنامهها و استراتژیهایی برای بهبود وبسایت شما.
- کانالهای بازاریابی:
- توضیح نحوه استفاده از کانالهای مختلف مانند بازاریابی محتوا، بازاریابی شبکههای اجتماعی، و بازاریابی ایمیلی.
- سئو (SEO):
- گامهایی که برای هماهنگ کردن استراتژی سئو با سایر استراتژیهای بازاریابی انجام میدهید.
- اندازهگیریها و KPI فروش:
- روشها و معیارهایی برای اندازهگیری و پیگیری عملکرد و پیشرفت برنامه بازاریابی.
- تاکتیکها و استراتژیهای بازاریابی:
- جزئیات اقدامات و روشهایی که برای دستیابی به اهداف تعیین شده در نظر گرفتهاید.
تعیین اهداف اولیه
قبل از هر اقدامی، اهداف خود را به صورت واضح مشخص کنید. اگرچه هدفگذاری ممکن است اولین مرحله در برنامهریزی بازاریابی نباشد، اما انتخاب اهداف وارداتی است که باید در برنامه بازاریابی نهایی شما در نظر گرفته شود تا چارچوب اصلی کارتان مشخص شود.
تحقیقات پایهای تحقیقات اساسی برای برنامه بازاریابی شما ضروری است و باید شامل موارد زیر باشد:
- تحلیل رقابتی: بررسی عملکرد رقبا و تأثیر آن بر برنامه بازاریابی شما.
- تحلیل SWOT: شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدهای داخلی و خارجی کسب و کار.
- پرسونای خریدار: بررسی ویژگیها و جمعیتشناسی مشتریان بالقوه و پرسونای خریداری که میخواهید به آنها دست پیدا کنید.
- چرخه خرید مشتری: درک نحوهی خرید مشتریان و زمانبندی آنها.
شرح استراتژی بعد از تعیین اهداف و شناخت مخاطبان، زمان آن رسیده تا استراتژی خود را شرح دهید. در این مرحله باید:
- اهداف خود را مشخص کنید.
- نقاط قوت برند خود را شناسایی کرده و USP خود را معرفی کنید.
- از وجود یک برند قوی اطمینان حاصل کنید.
- برنامههای بهبود وبسایت خود را بیان کنید.
- محتوای منحصر به فرد تولید کنید.
- کانالهای توزیع مورد استفاده خود را مشخص کنید.
- استراتژی سئوی مناسبی را پیادهسازی کنید.
تعریف KPI و روشهای سنجش بعد از همه کارهای سختی که انجام دادید، وقت آن رسیده تا میزان عملکرد خود را بسنجید. مطمئن شوید که:
- اهداف کلی و KPI های خود را تعریف کنید.
- روشهای سنجش عملکرد خود را مشخص کنید.
تعیین استراتژیها و برنامههای تاکتیکی داشتن برنامههای تاکتیکی متمرکز و سالنامه اقدامات، به ایدهها و استراتژیهایتان جرقه میزند. مراقب باشید که:
- تاکتیکهای خود را بر اساس اهداف مشخص کنید.
- برنامههایتان را با توجه به اهدافتان انتخاب کنید.
یادتان باشد که این یک برنامه است، وحی منزل نیست. باید به شفافیت نوشتهها دقت کنید و برای دستیابی به نتایج موفق، برنامهتان را به روز نگه دارید و آن را با تمامی اعضای تیم بازاریابی به اشتراک بگذارید.
بیشتر بخوانید: صفر تا صد مارکت ریسرچ
۵ مرحله تحقیق قبل از برنامهریزی بازاریابی
یکی از خطاهای رایجی که اکثر افراد مرتکب میشوند، این است که بدون انجام تحقیقات کافی، به برنامهریزی تاکتیکی میپردازند. این مسئله به طور قاطع نشان میدهد که برای تهیه یک برنامه بازاریابی موثر، ابتدا باید به تحقیقات و استراتژیهای مناسب روی آورد.
در صورتی که شناخت کافی از خود، محصولاتتان و مخاطبانتان نداشته باشید، به سختی میتوانید در برنامهریزیهای تاکتیکی موفقیتآمیز باشید. بنابراین، اگر هنوز به انجام تحقیقات نپرداختهاید، بهتر است همین الان شروع کنید. با بررسی رقبا و مخاطبان خود آغاز کنید، عادات خرید مخاطبان خود را بررسی نمایید و تحلیل SWOT را انجام دهید. مراحل زیر به شما کمک خواهند کرد تا پایههای قوی برای برنامههای تاکتیکیتان فراهم کنید و اهداف و پیشبینیهای لازم را داشته باشید:
۱. بررسی رقبا:
برای تعیین استراتژیهای بازاریابی مناسب و انتخاب راهکارهای مناسب، شناخت رقبا ضروری است. این بررسیها در مرحله تحلیل SWOT نیز به شما کمک خواهد کرد.
در دنیای امروزی، برای بررسی رقبا در بازار، روشهای مختلفی وجود دارد. استفاده از ایمیل و شبکههای اجتماعی و بررسی محتواهای آنها میتواند به شما اطلاعات مفیدی را ارائه دهد.
در این بررسیها به موارد زیر توجه کنید:
- ثبتنام در خبرنامهها و ایمیلهای رقبا (و همچنین هر کسی که به عنوان رقیب محسوب میشود).
- دنبال کردن حسابهای آنها در شبکههای اجتماعی مختلف مانند توییتر، فیسبوک، لینکدین و اینستاگرام.
- بررسی محتواهایی که تولید میکنند؛ مشخص کردن جمهوری که به آنها میخورد، فرکانس انتشار محتوا، مسئول تولید محتوا و موضوعات مختلفی که در آنها مطلب مینویسند.
۲. تحلیل SWOT:
تحلیل SWOT برای هر نوع تجارت و برنامه بازاریابی بسیار حیاتی است. این تحلیل به شما کمک میکند تا نقاط قوت، ضعفها، فرصتها و تهدیداتی که وجود دارد را شناسایی کنید و اهدافی که با مأموریت کلی سازمانیتان همخوانی دارد را مشخص نمایید.
تحلیل SWOT به شما امکان میدهد تا:
- تفاوتهایتان را شناسایی کنید و جایگاه خود در بازار را مشخص نمایید.
- از راههای مختلفی که برای توسعه محصولاتتان وجود دارد، بهرهبرداری کنید.
- ارتباطات و پیشنهادات منحصر به فرد (USP) خود را مشخص کنید.
- این تحلیل را همچنین میتوانید به صورت کلی و یا برای بخشهای مختلفی از برنامه بازاریابیتان (مانند بازاریابی محتوا، شبکههای اجتماعی و سئو) انجام دهید.
۳. ایجاد پرسونای خریدار:
پس از شناسایی رقبا، مرحله بعدی ایجاد پرسونای خریدار است. در بازاریابی درونگرا، تمرکز صرفاً بر روی بخشی از مخاطبان است که قصد دارید محصولات خود را به آنها بفروشید. بنابراین، تعیین پرسونای خریدار یکی از مهمترین مراحل برنامهریزی بازاریابی درونگراست.
ایجاد پرسونای خریدار به شما در موارد زیر کمک میکند:
- شناخت دقیقتر از مخاطبانی که به آنها محصولات خود را میفروشید.
- شناخت مشکلات آنها.
- مشخص کردن پلتفرمهای آنلاینی که بیشتر وقت خود را در آنها سپری میکنند.
- و شناخت خصوصیات دموگرافیکی و رفتاری آنها.
با استفاده از این اطلاعات، میتوانید دادههای بازاریابی خود را شخصیسازی کرده و تنها با آن بخشی از مخاطبان هدف ارتباط برقرار کنید. به خاطر داشته باشید که هدف شما تنها افرادی هستند که مشخص کردهاید؛ افرادی که بیشترین پتانسیل را برای تبدیل شدن به مشتری دارند.
مطالعه بیشتر: چگونه ایده کسب و کار خود را ارزیابی کنیم؟
۴. شناخت سفر خرید مشتری:
پس از شناخت پرسونای خریدار، نوبت به شناخت سفر خرید مشتری میرسد. این سفر عموماً شامل سه مرحله زیر است:
- آگاهی
- بررسی و ملاحظات
- تصمیمگیری و خرید
به عنوان یک بازاریاب، میتوانید از فرصتهای موجود در هر یک از این مراحل برای آموزش به مشتریان بالقوه استفاده کنید. کافی است محتوایی ارزشمند در مورد محصولات یا راهحلهای شما ارائه دهید. اهمیت محتوا در اطلاعرسانی به مشتریان بالقوه در سفر خرید، به وضوح نمایان است.
۵. مشخص کردن بودجه:
اگر نمیدانید چقدر میتوانید برای بازاریابی سرمایهگذاری کنید، امکان دارد هدفگذاریهایتان ناکارآمد باشند. با مشخص کردن بودجه، میتوانید اهداف خود را مشخص کنید، نیروی انسانی لازم برای دستیابی به این اهداف را تعیین نمایید و در صورت نیاز نیروی جدید استخدام کنید، همچنین مدتزمان برنامه بازاریابی را مشخص کنید.
تعیین کانالهای توزیع
محتوا بدون توجه به توزیع، ارزش کمتری خواهد داشت. بنابراین، آگاهی کافی از انواع کانالهای توزیع و استفاده از ترکیبی مناسب از رسانههای مالکیت شخصی، اکتسابی و پولی بسیار حیاتی است.
شبکههای اجتماعی:
در دنیای مدرن، داشتن یک استراتژی کلی برای شبکههای اجتماعی ضروری است و باید آن را بر اساس هر پلتفرم تنظیم کرد. به عنوان مثال، استراتژی بازاریابی در توییتر با فیسبوک یا لینکدین متفاوت است. هر یک از این پلتفرمها اهداف مختلفی دارند که باید به آنها توجه کرد.
تنها راهکاری که در تمامی این پلتفرمها کارساز است، استفاده از تصاویر است. پستهایی که دارای تصاویر هستند، نرخ تعامل و کلیک بیشتری دارند. همچنین، زمان بندی مناسب نیز بسیار اهمیت دارد، زیرا هدف از استفاده از شبکههای اجتماعی این است که دیده شوید.
بر اساس تحقیقات انجام شده، بهترین زمان برای فعالیت در شبکههای اجتماعی عبارتند از:
- توییتر: ۱ تا ۳ بعد از ظهر در روزهای کاری.
- فیسبوک: ۱ تا ۵ بعد از ظهر در روزهای کاری.
- لینکدین: سهشنبه، چهارشنبه و پنجشنبه ساعت ۷ تا ۸:۳۰ صبح و ۵ تا ۶ بعد از ظهر.
- تامبلر: ۷ تا ۱۰ شب در روزهای کاری و ۴ بعد از ظهر در روزهای جمعه.
- اینستاگرام: ۵ تا ۶ بعد از ظهر در روزهای کاری و ۸ شب در روزهای تعطیل.
- پینترست: ۲ تا ۴ بعد از ظهر و ۸ تا ۱۱ شب در تمامی روزهای هفته، بهویژه آخر هفته.
توجه: این زمانبندیها ممکن است بسته به صنعت و مخاطبان شما تغییر کنند. برای یافتن بهترین زمان، زمانهای مختلف را بررسی و بهترین زمان را مشخص کنید. همچنین، میتوانید الگوبرداری از رقبا را نیز در نظر بگیرید و به خاطر داشته باشید که تعامل در شبکههای اجتماعی کلید موفقیت است. وقتی با مخاطب در تعامل هستید، احساس میکنند که شنیده شدهاند و اعتبار و اصالت برندتان نیز افزایش مییابد.
مانند برنامهریزی برای بازاریابی محتوا، باید برنامهریزی مناسبی برای بازاریابی در شبکههای اجتماعی داشته باشید و در نهایت همه این برنامهها را در برنامه بازاریابی کلی خود گنجانید.
ایمیل:
بازاریابی ایمیلی، یکی از روشهای موثر بازاریابی درون گرا است. بهتر است از ایمیل برای آگاهیرسانی و تعامل با مشتریانی که به وبسایت شما مراجعه میکنند، استفاده کنید. به عنوان مثال، اگر یک مشتری بالقوه به وبسایت شما رفت و یک کتاب دانلود کرد، میتوانید پس از آن ایمیلهای مرتبط با موضوع آن کتاب را ارسال کنید تا مشتری را به تعامل بیشتر با برند خود تشویق کنید.
ایمیل همچنین برای اطلاعرسانی، ارسال خبرنامه و تبلیغات استفاده میشود. همچنین، زمانبندی ارسال ایمیل نیز بسیار اهمیت دارد و باید با دقت انتخاب شود. اگرچه بازاریابی ایمیلی را در برنامه بازاریابی خود در نظر بگیرید، اما استفاده از ایمیل بیش از حد منجر به اثرات منفی میشود. افراد تمایلی به دریافت ایمیلهای زیاد ندارند و اگر زیادهروی کنید، ممکن است مخاطبان بالقوه خود را از دست دهید.
نکات مهم در نگارش ایمیل بازاریابی:
- کوتاه و مفید بنویسید.
- تنها یک فراخوان به عمل (call-to-action) در ایمیل خود قرار دهید.
- لینک به وبسایت خود را درج کنید.
- از تصاویر استفاده کنید.
- عنوان جذابی برای ایمیل خود انتخاب کنید.
پیدا شوید
سئو:
تا اینجا درباره اهمیت تولید محتوا در استراتژی مارکتینگ و برنامه بازاریابی بحث کردهایم. اما باید بدانید که تولید محتوا موثر است زمانی که به دست مخاطبان مورد نظر برسد. گوگل و سایر موتورهای جستجو از بهینهسازی موتورهای جستجو (سئو) برای نمایش صفحات وبسایتتان به مخاطبان پتانسیلی استفاده میکنند. در دنیای دیجیتال امروز، سئو جایگاه ویژهای دارد و میتوان آن را یکی از کانالهای توزیع (با قوانین متفاوت) در نظر گرفت.
برای بهرهوری بیشتر از سئو، لازم است محتوایتان را بهینهسازی کنید. در اینجا، محتوا به هر چیزی که نوشته میشود، از جمله صفحات فرود، وبلاگها و تگهای شبکههای اجتماعی اشاره دارد. برای این منظور، لازم است که لیستی از کلیدواژهها تهیه و از آنها استفاده کنید. اما به یاد داشته باشید که سئو تنها به کلیدواژهها محدود نمیشود؛ برای داشتن یک استراتژی موفق در سئو، باید به لینک سازی، کیفیت محتوا و حضور در شبکههای اجتماعی نیز توجه کنید.
نتیجه گیری
این طرحهای بازاریابی به عنوان منابع اولیه برای شروع برنامه بازاریابی محتوایی شما عمل میکنند. اما برای ارائه واقعیترین محتوا که مخاطبان شما نیاز دارند، احتمالاً باید روی ایدههای مختلف آزمایش کنید، موفقیت آنها را ارزیابی کنید و سپس اهداف خود را بازنگری کنید.