در گذشته مردم از کشور‌های جهان سوم به کشور‌های توسعه‌یافته سفر میکردند تا از خدمات پزشکی آن‌ها استفاده کنند. امروزه اما علاوه بر این اتفاق، مردم کشور‌های توسعه‌یافته برای برخورداری از مراقبت‌های پزشکی ارزانتر به کشور‌های درحال‌توسعه سفر میکنند. هزینهی کم درمان، مخارج سفر و بهره‌مندی کشور مقصد از منابع طبیعی مانند چشمه‌های آبگرم یا سواحل بکر باعث می‌شود تا بیماران حین و پس از درمان خود، برای گشتوگذار بیشتر در این کشور‌ها بمانند و همین مسئله سبب شده تا نام توریسم‌درمانی را روی این فرایند بگذارند. پیشنهاد میکنیم که تا پایان این مقاله از سایت مهندسی مهدی ورقائی با ما همراه باشید تا چیز‌های بیشتری دراین‌رابطه یاد بگیرید.
توریسم‌درمانی چیست؟
توریسم‌درمانی (Curative Tourism) را میتوان فرایند سفر به خارج از کشور برای دریافت مراقبت‌های پزشکی دانست. در اصل این اصطلاح به سفر بیماران از کشور‌های کمتر توسعه‌یافته به کشور‌های توسعه‌یافته برای انجام درمانهایی که در کشورشان نبود، اطلاق میشد. اما امروزه شاهد این هستیم که مردم از کشور‌های ثروتمندتر به کشور‌های کمتر توسعه‌یافته سفر میکنند تا از خدمات درمانی ارزانتری برخوردار شوند. رشد محبوبیت توریسم پزشکی و خبرسازی آن در رسانهها به همراه ارزان بودن قیمت پرواز و افزایش آگاهی مردم از چنین پدیدهای سبب شده تا هر روز به تعداد افرادی که قصد انجام این کار را دارند، افزوده شود.
چرا توریسم‌درمانی شکل‌گرفته است؟
توریسم‌درمانی با هدف دسترسی همه‌ی افراد به خدمات پزشکی باکیفیت شکل‌گرفته است. اما مهمترین دلایل رشد و پیشرفت این پدیده شامل موارد زیر است:
دریافت خدمات درمانی که در کشور مبدا موجود نیست
واضح است که برخی از خدمات درمانی و پزشکی موجود در کشور‌های توسعه‌یافته، در تعدادی از کشور‌های جهان سوم وجود ندارد. تکنولوژی‌هایی وجود دارد که تنها در کشور‌های پیشرفته یافت می‌شوند و همین مسئله سبب می‌شود تا افرادی که از لحاظ مالی توانایی دارند، برای برخورداری از خدمات قویتر از کشور‌های جهان سوم به کشور‌های توسعه‌یافته سفر کنند. هم‌اینک خدمات توریسم‌درمانی استفاده از این پدیده را برای قشر بیشتری از مردم فراهم کرده است.
دریافت خدمات پزشکی با کیفیت بیشتر
گاهی خدمات پزشکی موجود در کشور مقصد، در کشور مبدا یا محل اقامت بیمار هم وجود دارد. اما ازآنجایی‌که کیفیت خدمات ارائه شده در کشور مقصد بهتر است، افراد تصمیم میگیرند تا فرایند درمان خود را در کشور دیگری پیگیری کنند.
برخورداری از خدمات ارزانتر پزشکی
یکی دیگر از دلایل شکلگیری توریسم‌درمانی، استفاده از خدمات پزشکی ارزانتر است. اصولاً این خدمات در کشور‌های توسعه‌نیافته ارزانتر بوده، درحالی‌که کیفیت به قوت خود باقی است. به همین خاطر مردم از کشور‌های جهان اول به کشور‌های توسعه‌نیافته سفر میکنند تا از خدمات ارزان و باکیفیت بهرهمند شوند.
توریسم سلامت به چند دسته تقسیم می‌شود؟
در واقع Curative Tourism یکی از زیر مجموعههای توریسم سلامت است. این نوع توریسم خود یکی از شاخههای گردشگری است که برای افزایش سلامت انجام می‌شود. این نوع از گردشگری به ۳ بخش زیر تقسیم می‌شود:
- توریسم تندرستی: در این رویکرد، فرد به یکی از دهکدههای سلامت که دارای چشمه‌های آب‌معدنی، سواحل بکر و مناسب درمان است، مسافرت میکند. طی این سفر تجدید قوای بیمار بدون دخالت پزشک صورت میگیرد.
- توریسم‌درمانی: در این روش، همان‌طور که در ابتدای مقاله هم اشاره کردیم، استفاده از منابع طبیعی همچون آبهای معدنی، سواحل آفتاب‌گیر و … به همراه نظارت پزشک صورت میگیرد.
- توریسم پزشکی: در این نوع از گردشگری سلامت، مسافر برای انجام درمان خاص یا یک عمل جراحی به کشور مقصد مسافرت میکند و ممکن است که در کنار درمان پزشکی خود، به مناطق گردشگری آن کشور هم سری بزند و از آن‌ها بهرهمند شود.
مزیت توریسم پزشکی چیست؟
گردشگری به‌صورت کلی تأثیر مثبت مستقیم و غیرمستقیم زیادی روی اقتصاد یک کشور دارد. اما از دیگر مزایای توریسم‌درمانی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- دسترسی به خدمات پزشکی ارزانتر و درعین‌حال در سطح کلاس جهانی
- دسترسی به خدمات پزشکی باکیفیتتر، تجهیزات بیشتر، پزشکان مجربتر و بامهارت
- تسریع شروع فرایند درمان به دلیل ازدیاد مقاصد توریستی
- برخورداری از روشهای سنتی در بعضی از کشور‌ها و جایگزینی آن با روشهای درمانی شیمیایی
- امکان تبادل دانش و تجارب پزشکی
- رشد اقتصادی برای کشور مقصد و امکان درآمدزایی ارزی
- و …
هزینه سفر به کشور‌های دیگر برای درمان چقدر است؟
اصولاً سفر از کشور‌های توسعه‌یافته به کشور‌های درحال‌توسعه برای انجام مراقبت‌ها و درمانهای پزشکی توجیه اقتصادی دارد. به‌صورت میانگین انجام این کار از ۳۰ تا ۷۰ درصد هزینههای درمانی میکاهد که عدد قابل‌توجهی است. البته باید به این نکته توجه داشت که در کنار هزینهای که برای درمان انجام می‌شود، هزینهی بلیط، اسکان، غذا، حملونقل و … را هم در نظر گرفت. بااین‌حال به این دلیل که اصولاً ارزش پول کشور‌های درحال‌توسعه کمتر از ارز‌های جهانی؛ مانند دلار و یورو است، برایند هزینهها کمتر از انجام درمان در کشور مبدا است.
برای مثال یک فرد کانادایی را در نظر بگیرید که دچار بیماری خاصی شده و برای درمان آن در کشور خودش نیاز به ۲۰ هزار دلار دارد. همین فرد میتواند درمان خود را در کشور سنگاپور با ۱۵ هزار دلار و در تایلند با قیمت ۱۰ هزار دلار پیگیری کند. همچنین همان درمان را میتواند در کشوری مانند هند با ۶ هزار دلار انجام دهد. در واقع این فرد کانادایی میتواند با پرداخت یک‌سوم از هزینهی درمان، باقی آن را به گشتوگذار در کشور هند بپردازد.
معرفی ۴ کشور برتر در زمینهی گردشگری پزشکی
کشور‌های مختلف در حیطههای گوناگونی میتوانند بهترین مقصد برای گردشگری پزشکی محسوب شوند؛ بنابراین نمیتوان گفت که کدام کشور بهترین است. اما به‌صورت کلی میتوان مقاصد زیر را نام برد.
هندوستان
صنعت اول هندوستان، مهندسی نرمافزار و صنعت دوم آن پزشکی است. همین موضوع به همراه جاذبه‌های طبیعی این کشور سبب شده تا Curative Tourism در آن به‌شدت پیشرفت کند. هزینههای درمانی در هندوستان نیز بسیار ارزان است. به‌طوری‌که هزینه درمان افرادی که از ایالات متحده وارد این کشور می‌شوند، بین ۶۵ تا ۹۰ درصد کاهش مییابد.
برزیل
طبق بیانیهای از سازمان بهداشت جهانی، برزیل بهترین خدمات پزشکی و درمانی را در کشور‌های آمریکای لاتین ارائه میکند. این کشور به‌خاطر جراحیهای زیبایی و پلاستیک خود به‌شدت مشهور شده است. سائوپائولو و فلودرینوپولیس از جمله شهر‌های این کشور هستند که پیشرفتهترین فناوریهای پزشکی را در خود جای‌داده‌اند.
مالزی
مالزی در سال ۲۰۱۶ توانست رتبهی یک بهترین مقصد گردشگری بهداشت و درمان سال را از مجله پزشکی بینالمللی سفر پزشکی از آن خود کند. این کشور یکی از بهترین مقاصد توریسم‌درمانی در جنوب شرق آسیاست. هنگامی که یک بیمار از ایالات متحده برای درمان به مالزی مسافرت میکند، چیزی بین ۶۵ تا ۸۰ درصد از هزینههای وی کاسته خواهد شد.
تایلند
تایلند نیز یکی از کشور‌های آسیایی است که علاوه بر جاذبه‌های گردشگری فوقالعادهی خود، خدمات پزشکی قابل قبولی نیز ارائه میکند. این کشور از دهه ۷۰ میلادی تمام تلاش خود را کرده تا گردشگران را برای توریسم‌درمانی به‌سوی خود جذب کند.
توریسم‌درمانی در ایران و مزایای آن
ایران از نظر برخورداری از منابع طبیعی و همچنین پیشرفت در حیطههای مختلف پزشکی میتواند یکی از بهترین گزینهها برای توریسم‌درمانی باشد. ناباروری، جراحی قلب و چشم، دندانپزشکی، دیالیز، جراحی زیبایی و پلاستیک، بیماریهای مرتبط با سرطان و … از جمله حیطههایی است که خدمات پزشکی آن در حد کلاس جهانی انجام می‌شود.
کاهش چشمگیر هزینهها
ارزش کم ریال در برابر ارز‌های مطرح جهانی سبب شده تا هزینههای درمان در ایران برای افرادی که از کشور‌های دیگر به اینجا سفر میکنند، به‌شدت پایین باشد. افرادی که در اروپا و ایالات متحده زندگی میکنند، هزینههای زیادی را بابت درمان متحمل می‌شوند. البته در بین کشور‌های مختلف، هند دارای کمترین نرخ هزینههای پزشکی است؛ اما کیفیت درمان آن از خدمات ارائه شده در ایران کمتر است و به‌علاوه جاذبه‌های توریستی ایران بسیار بیشتر از هند است.
برخورداری از پزشکان مجرب
بیشک دانش پزشکی ایران در سطح جهان است و پزشکان تربیت شده در ایران، مهارت بسیار زیادی دارند و این امر غیر قابل کتمان است. این مسئله در تبدیل یک کشور به‌عنوان مقصدی عالی برای توریسم‌درمانی اهمیت بسیاری دارد.
بهره‌مندی از قابلیتهای درمانی طبیعی کشور
آب‌درمانی، لجندرمانی و نمکدرمانی از جمله راهکار‌های سنتی برای بهبود انواع بیماریهاست. برخورداری ایران از چشمه‌های آب‌معدنی و آب گرم، سبب شده تا توانایی بسیاری برای جذب گردشگران برای درمان بیماریهایی مانند روماتیسم و درد‌های میگرنی و مفصلی داشته باشد. همچنین سواحل دریاچهی ارومیه و دامنهی کوه تفتان نیز از جمله مناطقی هستند که لجندرمانی در آن‌ها انجام می‌شود. وجود کوههای نمک فراوان در کشور نیز انجام نمکدرمانی را میسر کرده است.
از چه کشور‌هایی برای درمان به ایران سفر میکنند؟
کلاس بالای وضعیت درمانی و پزشکی کشور، هزینههای کم، برخورداری از مواهب طبیعی و وجود چشمه‌های آب‌معدنی فراوان باعث شده که ایران یکی از بهترین گزینهها برای توریسم‌درمانی باشد. اما به دلیل نبود هماهنگیهای لازم، به‌صورت کامل از ظرفیتهای توریست درمانی کشور استفاده نشده است. متأسفانه آماری دررابطه‌با تعداد بیمارانی که از خارج برای درمان به کشور سفر میکنند، وجود ندارد؛ اما به گفتهی مسئولان در سال ۲۰۲۰ حدود ۵۰۰ هزار نفر از مناطق مختلف خصوصاً کشور‌های حاشیه خلیج‌فارس برای انجام درمان در زمینههایی چون دندانپزشکی، جراحی پلاستیک، ناباروری و … به ایران سفر کردند. این در حالی است که ما ظرفیت پذیرش تا یک میلیون توریست درمانی را هم داریم.
بررسی اقدامات پیش از توریسم پزشکی
خوب است به‌خاطر داشته باشید که شما قصد سفر به کشوری را دارید که احتمالاً به زبان آن‌ها تسلط ندارید. آشنایی نسبی با زبان و اصطلاحات رایجی که به کار میبرند، از مواردی است که بایستی به آن توجه شود.
برخی از افراد خود به‌تنهایی قادر به سفر نیستند و بایستی یک مراقب با خود به همراه داشته باشند. همچنین در صورت انجام جراحی نیاز به مراقبتهایی است که باید به آن هم توجه کرد و برنامهریزی داشت.
پیشنهاد می‌شود که بین ۴ تا ۶ هفته پیش از گردشگری درمانی با یک متخصص مشورت کنید. پس از آن دررابطه‌با خدماتی که در کشور مقصد به بیماران عرضه می‌شود نیز تحقیقاتی انجام دهید.
سعی کنید تا جایی که میتوانید در مورد دوره نقاهت و مدت زمانی که برای مراقبت‌های بعد از عمل به آن نیاز دارید، اطلاعات کسب کنید.
اگر واکسن هپاتیت B با بیماری شخص تداخل نداشته باشد، بهتر است که تزریق شود. همچنین به‌همراه‌داشتن کلیهی مدارک پزشکی هم از لازمههای توریست درمانی است.
چگونه میتوان برای درمان به یک کشور دیگر سفر کرد؟
چه بخواهید که از خارج کشور برای درمان به ایران سفر کنید و چه بخواهید که برای توریسم‌درمانی از ایران به سایر کشور‌ها بروید، درهرصورت میتوانید به مؤسسات مهاجرتی همچون الست گروپ مراجعه کنید. افراد خارجی که تمایل دارند برای ناباروری، جراحیهای درمانی و پلاستیک، دندانپزشکی و … در ایران خدمات دریافت کنند، کافی است تا از این مراکز برای دریافت ویزا، هماهنگی سفر، اسکان، ترجمهی مدارک، ویزیت پزشک، مراقبت‌های پس از درمان و … استفاده کنند.
افراد ساکن ایران نیز میتوانند برای دریافت خدمات باکیفیت پزشکی در سراسر جهان با همین مراکز گردشگری در ارتباط بوده و مشاورهی لازم را دریافت کنند. البته یکی از نکاتی که باید به آن اشاره کرد این است که ویزای درمانی، کوتاهمدت است و با استفاده از آن نمیتوان به کشور دیگری مهاجرت کرد.
سخن پایانی
ما در این نوشتار از وب‌سایت مهندس مهدی ورقائی تلاش کردیم دررابطه‌با توریسم‌درمانی نکاتی را بیان کنیم. همان‌طور که مشاهده کردید، این روز‌ها سفر به کشور‌های دیگر برای دریافت خدمات پزشکی و به‌اصطلاح توریست درمانی امر رایجی شده و دولت‌های کشور‌های گوناگون به‌خاطر صرفههای اقتصادی، از این نوع گردشگری استقبال فراوانی کردهاند.
این نوع از گردشگری میتواند چندین هدف داشته باشد که نخستین و مهمترین آن رسیدگی به سلامت جسمی بیمار و برخورداری آن‌ها از خدمات پزشکی مطلوب، در سریعترین زمان ممکن و با کمترین و مقرونبهصرفهترین قیمت است. بااین‌حال استفاده از منابع طبیعی یک کشور، گردشگری و تفریح هم بخشی از این ماجراست که علاوه بر ایجاد درآمد برای کشور مقصد، در افزایش روحیهی بیمار و پیدا شدن روح زندگی در بطن وی نیز مؤثر است.
