نقش اخلاق در کسب و کار: راهنمای مدیران
اخلاق حرفه‌ای در کسب و کار از زمان تأسیس این عرصه وجود داشته است. در ابتدا، اخلاق کسب و کار به سادگی قابل فهم بوده است، مانند اینکه صاحبان کسب و کار نباید مشتریان خود را فریب دهند و مشتریان نیز نباید از صاحبان کسب و کار دزدی کنند.
با ورود نوآوری‌های جدید به فضای کسب و کار، کارآفرینی با چالش‌های بیشتری مواجه شده و به همان اندازه، فرصت‌های بیشتری برای رفتارهای غیراخلاقی نیز ایجاد شده است.
اخلاقیات در واقع مجموعه‌ای از استانداردهای اخلاقی است که افراد اقدامات و رفتارهای خود و دیگران را بر اساس آنها قضاوت می‌کنند. اخلاق تجارت یا اخلاق کسب و کار این استانداردهای اخلاقی را به محیط کار می‌آورد.
شرکت‌ها برای واکنش مناسب به موقعیت‌ها و مسائل اخلاقی مختلف، مانند استخدام کارگران در شرایط کاری دشوار، فساد و تبلیغات آسیب‌رسان که ممکن است تنها در برخی از کسب و کارها رخ دهد، استانداردهای اخلاقی متنوعی ایجاد می‌کنند.
اخلاق حرفه ای در کسب و کار چیست؟
اخلاق حرفه‌ای در کسب و کار به مجموعه‌ای از قوانین و استانداردهای رفتاری اشاره دارد که افراد در حین انجام فعالیت‌های شغلی خود باید آنها را رعایت کنند. این اصول و قواعد اخلاق حرفه‌ای، بر اساس ندای وجدان و فطرت انسان است و افراد باید به طور داوطلبانه به آنها پایبند باشند، بدون اینکه به دلایل خارجی مجبور شوند یا در صورت نقض، مجازات‌های قانونی را تحمل کنند.
اخلاق کسب و کار شامل یک دامنه گسترده از عوامل و شاخص‌ها است که می‌توان آنها را برای یک سازمان در حداقل هفت زمینه دسته‌بندی کرد:
- خط مشی اخلاقی شرکت نسبت به مصرف‌کنندگان و مشتریان.
- خط مشی اخلاقی شرکت نسبت به حفاظت از محیط زیست و جوامع جهانی.
- خط مشی اخلاقی شرکت نسبت به ارتباط با جامعه، شهروندان و منافع ملی.
- خط مشی اخلاقی شرکت نسبت به کارکنان و مدیران.
- خط مشی اخلاقی شرکت نسبت به رقبا.
- خط مشی اخلاقی شرکت نسبت به سهامداران.
- خط مشی اخلاقی شرکت نسبت به پیمانکاران و سازمان‌های نظارتی.
ویژگی‌های افرادی که دارای اخلاق حرفه‌ای هستند:
- مسئولیت پذیری: افرادی که اخلاق حرفه‌ای دارند، به مسئولیت پذیری مشهودی دارند و پاسخگوی تصمیمات و اعمال خود هستند. آنها از اهمیت کار درست و اخلاقی در تمام اعمال خود آگاهی دارند و به دقت به انجام وظایف خود می‌پردازند.
- برتری جویی و رقابت طلبی سالم: افرادی که اخلاق حرفه‌ای دارند، به دنبال برتری در حرفه و کار خود هستند، اما به شیوه‌ای سالم و بدون زیان رقبا. آنها به شکست و یا برنده شدن توسط هر راهی تلاش نمی‌کنند و به جای آن به ارتقای خود می‌پردازند.
- صداقت: افراد با اخلاق حرفه‌ای همواره در رفتار و اعمال خود صداقت را رعایت می‌کنند. آنها از ریا و دورویی دوری می‌کنند و به اهمیت انجام کارها با شفافیت و درستی توجه می‌کنند.
- احترام به دیگران: افراد با اخلاق حرفه‌ای، احترام و توجه مناسبی به حقوق و ارزش‌های دیگران دارند. آنها به دیگران با احترام برخورد می‌کنند و در تعاملاتشان با دیگران، منصفانه و محترمانه عمل می‌کنند.
- رعایت و احترام نسبت به ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی: افرادی که اخلاق حرفه‌ای دارند، به ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی احترام می‌گذارند و در تمامی اعمال و تصمیمات خود، این ارزش‌ها را در نظر می‌گیرند.
- عدالت و انصاف: افراد با اخلاق حرفه‌ای در تمام رفتارهای خود به عدالت و انصاف پایبند هستند. آنها تفاوت‌ها را بر اساس معیارهای منصفانه ارزیابی می‌کنند و در تصمیماتشان، عدالت و انصاف را به دیگران اعمال می‌کنند.
با توجه به این ویژگی‌ها، افراد با اخلاق حرفه‌ای نه تنها به پیشرفت خود و کارآفرینی در حرفه خود کمک می‌کنند، بلکه به ایجاد محیطی مثبت و موثر در کسب و کار خود نیز کمک می‌کنند.
جمع بندی:
اخلاقیات در واقع مجموعه‌ای از استانداردهای اخلاقی هستند که افراد از آنها برای قضاوت اقدامات خود و دیگران استفاده می‌کنند. اخلاق کسب و کار نیز این استانداردهای اخلاقی را به محیط کار می‌آورد.
افرادی که اخلاق حرفه‌ای دارند، مسئولیت‌پذیر و دارای دیدگاه گسترده و تفکر استراتژیک هستند. آنها برتری جویی و رقابت سالم دارند، صداقت را رعایت می‌کنند و به دیگران احترام می‌گذارند. همچنین، عدالت و انصاف را رعایت کرده و به ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی حساس هستند. حتی در مصاحبه‌های شغلی نیز می‌توان اخلاق حرفه‌ای فرد را ارزیابی کرد.
سازمان‌ها با ایجاد یک برنامه مدیریت اخلاق، می‌توانند اخلاقیات را در محیط کار مدیریت کنند. پژوهشگران عوامل تأثیرگذار بر اخلاق حرفه‌ای را به سه جنبه فردی، سازمانی و محیطی تقسیم می‌کنند.
در جهان کنونی، موفقیت بیشتر وابسته به میزان پایبندی صاحبان منابع به تعهدات خود است. اخلاق کسب و کار در بلندمدت منجر به افزایش وجهه شرکت، وفاداری مشتریان، رضایت بیشتر کارکنان و مشتریان، و سودآوری بالاتر خواهد شد.
