سادهترین تعریفی که میتوان در جواب به سوال «سرمایه گذاری چیست؟»
ارائه کرد این است که سرمایه گذاری به قرار دادن وجوه نقد در زمینههای سرمایه گذاری مختلف مانند اوراق قرضه و سپرده، سهام، طلا و املاک و مستغلات میگویند.
باید گفت که سرمایه گذاری تنها کاری است که از طریق آن میتوانیم ارزش وجوه نقد خود را در برابر امواج سهمگین تورم حفظ کنیم. اما باید به خاطر داشت که سرمایه گذاری انواع مختلفی دارد که هر کدام به نوبه خود دارای میزان ریسک و بازدهی و اصلا ذات منحصر به فرد خود هستند.
گفتنی است که روشهای سرمایه گذاری و ابزارهای موجود هم برای ورود به هر کدام از زمینههای سرمایه گذاری از اهمیت بالایی برخوردار هستند. ابعاد سرمایه گذاری از مفهوم آن گرفته تا انواع و شیوههای آن همگی به یک اندازه مهم هستند. جا دارد که در ادامه به شناخت آن بپردازیم.
انواع سرمایه گذاری
زمینههای سرمایه گذاری شامل اوراق قرضه و سپرده، املاک و مستغلات، سهام، طلا و ارز میشود. برای ورود به هر کدام از این زمینهها، هر کسی راه خود را میرود و به همین خاطر بسیاری از افراد تصور میکنند که روش های سرمایه گذاری بسیار زیادی برای ورود به زمینههای سرمایه گذاری وجود دارد.
اما بر خلاف تصوراتی که وجود دارد باید گفت که دو روش کلی سرمایه گذاری برای ورود به جهان سرمایه گذاری وجود دارد که هر کدام از ما به طور خودآگاه و یا ناخودآگاه یکی از این دو روش را انتخاب میکنیم. روش مستقیم و غیر مستقیم در سرمایه گذاری.
سرمایه گذاری مستقیم
باید گفت بسیاری از افراد – خواسته یا ناخواسته – این روش سرمایه گذاری را انتخاب میکنند. اگر بخواهیم به یکی از بازرترین مثالها اشاره کنیم باید اول از همه به روش مستقیم سرمایه گذاری در سهام اشاره کنیم.
عده بسیاری از سرمایه گذاران در سالهای اخیر به سرمایه گذاری در سهام روی آوردند. این دست از سرمایه گذاران با مراجعه به سامانه سجام اقدام به دریافت کد بورسی کردند و سپس از طریق یکی از کارگزاریها برای ثبت نام و احراز هویت اقدام کردند.
دست آخر هم دست به تشکیل پرتفوی شخصی خود زدند یا به عبارتی سهامی را که فکر میکردند سودده خواهد بود، خریداری کردند. این روش را روش مستقیم در سرمایه گذاری مینامیم؛ چرا که افراد به انتخاب و تشخیص خود اقدام به خرید سهام میکنند.
افتتاح حساب بانکی نیز بر خلاف آن چه که تصور میکنیم یک روش مستقیم به حساب میآید؛ چرا که ما از بازدهی بانک خبر داریم و هیچ تیم متخصصی برای مرکب سازی بازدهی بیشتر پول خوابیده در حساب بانکی ما فکری نمیکند و برنامهای برای تبدیل وجه نقد ما به سرمایه مولد ندارد. میتوان گفت که در تمام زمینه های سرمایه گذاری از جمله خرید ملک، طلا و غیره میتوان به روش مستقیم اقدام به سرمایه گذاری کرد. هرچند بهینه بودن آن قابل بحث است.
بیشتر بخوانید: کاریابی بین المللی
روش سرمایه گذاری غیر مستقیم
در مقابل روش مستقیم سرمایه گذاری، روش غیر مستقیم نیز وجود دارد. اگر دوباره همان مثال سهام را در روش مستقیم در نظر بگیریم باید بگوییم که درست بر خلاف روش مستقیم که در آن خودمان به خرید و انتخاب سهام میپردازیم، این بار از کمک تیمی متخصص برای تشکیل سبدی که به ما بازدهی خوبی بدهد، بهرهمند میشویم. یکی از بهترین روشها برای سرمایه گذاری غیر مستقیم، انتخاب صندوق های سرمایه گذاری هستند. این صندوقها به ویژه در مورد سهام و درآمد ثابت، عملکرد بهتری نسبت به ورود مستقیم اشخاص به بازارها دارند. به طور کلی روش غیر مستقیم در سرمایه گذاری به روشی گفته میشود که فرد سرمایه گذار به جای این که خود شخص اقدام به مدیریت سرمایه خود کند، آن را به متخصصین و مشاوران میسپارد.
صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت
صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت سبدی است که از اوراق قرضه و سپرده بانکی و مقدار بسیار کمی سهام تشکیل شده است. این صندوقها از جمله بهترین روشهای غیر مستقیم سرمایه گذاری به خصوص برای افراد ریسکگریز هستند و بهترین جایگزین برای بانک به شمار میآیند.
عده بسیاری از افراد سرمایه گذار که چندان علاقهای به زمینههای سرمایه گذاری پر ریسک مانند سهام ندارند میتوانند برای یک سرمایه گذاری مطمئن و البته با بازدهی بیشتر از بانک این نوع از انواع صندوق های سرمایه گذاری در ایران را انتخاب کنند.
اگر به دنبال بهترین جایگزین برای حسابهای بانکی هستیم بهتر است صندوقهای سرمایه گذاری با درآمد ثابت را انتخاب کنیم. چراکه به خوبی میدانیم حسابهای بانکی از بازدهی قابل توجهای برخوردار نیستند و نمیتوانند به حفظ ارزش پول ما در مقابل تورم بپردازند.
- کم ریسکترین نوع سرمایه گذاری غیر مستقیم؛ امکان بزرگی است که هم بتوانیم در یکی از کم ریسکترین زمینههای سرمایه گذاری که اوراق قرضه و سپرده بانکی باشد سرمایه گذاری کنیم و هم از طریق سرمایه گذاری غیر مستقیم از تیم تخصصی حاضر در صندوق برای هدایت درست سرمایه بهرهمند شویم.
- تنوع هوشمند؛ ممکن است تنوع در سرمایه گذاری را شنیده باشیم که به کمک آن میتوانیم ریسک در سرمایه گذاری را کمتر کنیم. اما نوع دیگری از تنوع هم وجود دارد که ما آن را تنوع هوشمند مینامیم. همین صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت با تنوع و ترکیب به جا از اوراق قرضه و سپرده بانکی و مقداری سهام حتی برای سرمایه گذاران ریسک گریز هم امکان دریافت بازدهی بیش از اندازه معمول را به وجود آورده است.
صندوق سرمایه گذاری سهامی
عدهای از سرمایه گذاران هستند که با این که دانش و وقت کافی برای سرمایه گذاری در سهام را ندارند اما تمایل بسیاری برای ورود به بازار سهام دارند. از آنجایی که برای انتخاب روش مستقیم به بازار سهام باید از دانش و وقت کافی برخوردار باشیم و واقعیت این است که بسیاری از ما نه وقت کافی و نه دانش کافی در شناخت و تحلیل بازار سهام داریم، پس بهتر است که کار را به دست کاردان بسپاریم و روش غیر مستقیم که همان انتخاب صندوق سهامی باشد را انتخاب کنیم. صندوقهای سهامی این ویژگی را دارند که علاوه بر تیم متخصص که ارکان صندوق نام دارند، از تحلیلگران کارکشته نیز برای رصد روزانه سهام منتخب برخوردارند و به این ترتیب میتوانند بهترین انتخاب را برای دارایی ما در صندوق بگیرند.
- بررسی و تحلیل لحظهای؛ زمانی که بسیاری از سرمایه گذارانی که به صورت مستقیم در بورس سرمایه گذاری کردهاند و هر لحظه در تلاطم این که چه سهمی را بخرند و کدام سهم را از پرتفو خود بفروشند، سرمایه گذارانی که صندوقهای سهامی را انتخاب کردهاند آسوده خاطر از حضور و تلاش لحظهای متخصصین و تحلیل گران در صندوق به کارهای روزمره خود میرسند. افراد متخصص در صندوق دارای سابقه بلند مدت فعالیت در بازار سهام هستند و اوضاع این بازار را به خوبی میشناسند و میدانند در چه زمانی باید چه اقدامی انجام دهند.
- تسلط بر نقاط کور بازار سهام؛ متاسفانه دیده شده بسیاری از کسانی که به طور مستقیم در بورس سرمایه گذاری کردهاند بدون شناخت کافی اقدام به خرید سهام شرکتهایی کردهاند که از قبل اعلام به ورشکستگی کردهاند و سهامشان ارزشی ندارد. این در حالی است که صندوق سرمایه گذاری سهامی به خوبی از تمام ابعاد سهامی که میخواهد به سبد خود اضافه کند آگاه است و از چنین اتفاقاتی پیشگیری میکند.
صندوق سرمایه گذاری طلا
ورود به بازار طلا و خرید سکه به عنوان یکی از با ارزشترین داراییهای موجود در ایران و جهان از جذابیت بالایی در میان افراد برخوردار است. اما همانطور که میدانیم خرید فیزیکی طلا با خطرات بسیار از جمله سرقت و کلاهبرداری همراه است و یا به حدی گران است که بسیاری از ما علی رغم میل باطنی باید از سرمایه گذاری در آن دست بکشیم. اما با وجود صندوق سرمایه گذاری طلا میتوانیم با رقمهایی کمتر از هر گرم طلا اقدام به سرمایه گذاری در این فلز گرانبها کنیم. صندوق طلا سبدی تشکیل شده از اوراق مشتقه طلا است و واحدهای سرمایه گذاری این صندوق نیز بر اساس همین اوراق ارزش گذاری میشوند. بهتر است برای شناخت مزایای صندوق طلا به برشمری آنها بپردازیم.
- دوری از تقلب و کلاهبرداری؛ به خوبی میدانیم که ممکن است در خرید طلا تقلب صورت بگیرد و یا آن سکه طلایی که مدنظر داریم به ما فروخته نشود. به عنوان مثال دیدهایم که سکههای طلا دارای تاریخ ضرب مشخص هستند. اگر تاریخ ضرب سکهای که خریدهایم به آخرین تاریخی که بانک مرکزی مشخص کرده است مربوط نباشد پس قیمت آن سکه تفاوت قابل توجهای با قیمت روز دارد که ما در زمان خرید متوجه آن نشدهایم. اما در خرید واحدهای سرمایه گذاری صندوق طلا با چنین مواردی مواجه نمیشویم و خیالمان از بابت هر گونه تقلب و کلاهبرداری آسوده است.
بیشتر بدانید: مفاهیم پایه در سرمایه گذاری
چرا باید سرمایه گذاری کنیم
در آغاز بحث به این موضوع اشاره کردیم که سرمایه گذاری تنها راهی است که میتواند ارزش وجوه نقد و اندوختههای ما را در برابر تورم و اتفاقات بد اقتصادی حفظ کند. جدا از این نکته مهم، تقریبا همه ما اهداف مالی متنوعی داریم که قصدمان از درآمدزایی و تلاش روزانه این است که بتوانیم به این اهداف دست پیدا کنیم. هر کدام از این اهداف به نوع خود نیاز به قدرت مالی متفاوت و محدوده زمانی وابسته به درآمد ما دارند؛ بنابراین برای این که بتوانیم راهی برای رسیدن به هر کدام از آنها پیدا کنیم ناچاریم که مسیر و زمینه سرمایه گذاری مناسب هر کدام از اهداف را پیدا کنیم و ارزش و بازدهی دارایی خود را به اندازه مطلوب برسانیم. گفتنی است که امروزه با حضور سرمایه گذاری آنلاین دیگر نیازی به اتلاف وقت در پشت باجههای بانک و یا معطل شدن در بازار معاملات نداریم و میتوانیم از روی صندلیهای راحتی خود سرمایه گذاری را شروع کنیم.
کدام سرمایه گذاری برای من بهتر است؟
البته این سوال که «کدام سرمایه گذاری برای کدام یک از ما بهتر است؟» نیز از عمده سوالاتی است که جا دارد به آن پاسخ دهیم. هر کدام از ما دارای ویژگیهای شخصیتی متفاوتی از یکدیگر هستیم. به همین ترتیب شخصیت سرمایه گذاری هر کس از دیگری متفاوت است. به عنوان مثال میتوان به این مهم اشاره کرد که عدهای از ما ریسک گریز هستیم و عدهای دیگر ریسک پذیر. برای هر کدام از این دو دسته راههای سرمایه گذاری متفاوتی پیشنهاد میشود. بهتر است برای این که به جواب درست این سوال برای خودمان برسیم، اول از همه سنجش ریسک کنیم و بعد از آن که مشخص شد جزو کدام دسته از سرمایه گذاران هستیم به سراغ اهداف مالی خود و محدودههای زمانی و انتظاراتمان از بازدهی سرمایه گذاری برویم تا بهترین انتخاب را در نوع سرمایه گذاری مناسب خود داشته باشیم.